Tarım ve Orman Bakanlığı, başta zeytinyağı, bal, fındık, tıbbi aromatik bitkiler olmak üzere coğrafi işaretli eserlerin haritalandırılması, kütüphanelerin oluşturulması ve bu verilerle tescil belgelerinin alınması sürecinde en yeni teknolojilerden biri olan Nükleer Manyetik Rezonans (NMR) cihazını kullanmaya başladı.
Bakanlık bünyesindeki Beslenme ve Denetim Genel Müdürlüğü coğrafi işaretli eserlerin korunması, daha fazla coğrafi işaret elde edilmesi ve gıda güvenliği için yeni teknolojileri yakından takip etmektedir.
Genel Müdürlüğe bağlı Ulusal Beslenme Referans Laboratuvarı Müdürlüğü ve Ankara Beslenme Kontrol Laboratuvarı Müdürlüğü’ne alınan NMR cihazları ile denemelere ve cihaz kütüphanesinin geliştirilmesine başlandı.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, kullanmaya başladıkları NMR cihazları ile Türkiye’nin milli varlığı olan coğrafi işaretli eserlerin korunmasını ve sayısının artırılmasını hedeflediklerini belirtti.
Coğrafi işaretli eser sayısındaki artışın kırsal kalkınmayı güçlendireceğini ve bu durumda üreticiye gelir artışı sağlanacağını vurgulayan Yumaklı, insan sağlığını etkileyen en değerli unsurlardan biri olan gıda güvenliği açısından da birçok konuya ışık tutacağını belirtti.
Yumaklı, yeni teknolojileri yakından takip ederek Türkiye’nin geleneksel zenginlikleri olan coğrafi işaretli ürünlere sahip çıkacaklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Ülkemizin her noktasında değerlerimizi çoğaltacağız. AB’de tescilli 13 eserimiz var. İnşallah bu sayıyı daha da yukarılara çıkararak ülkemizin maliyetlerini dünya sahnesine çıkaracağız. Ülkemizin bu zenginlikleri üzerinden haksız kazançların önlenmesi ve fikri mülkiyet haklarının korunması da coğrafi işaretli eser sayısının artmasına bağlıdır. Resmi kalite işareti olan coğrafi işaretin işin pazarlama gücüne güç kattığı, güvenilirliğini artırarak coğrafi işaretlerimizi korumaya devam edeceğimiz de bir gerçektir. çalışma, coğrafi işaret sayısını artırarak.”
İlk analizler yapıldı
NMR spektroskopisi, ayırma ve saflaştırma adımlarına ihtiyaç duymadan karışımları moleküler düzeyde hızlı bir şekilde analiz edebilen bir formül olarak bilinir, bu da onu beslenme bilimindeki uygulamalar için ideal kılar. NMR ile zeytinyağı, bal, fındık ve tıbbi aromatik bitkiler gibi Türkiye için değerli eserlerin haritalanması, kütüphanelerin oluşturulması ve üreticilerin bu verilere dayalı olarak coğrafi işaretli eserlerine tescil belgesi alma talepleri karşılanacak.
NMR cihazının Tarım ve Orman Bakanlığı’nın stratejik planları doğrultusunda aktif olarak kullanılabilmesi ve üreticilere hizmet verebilmesi için geniş bir bilgi kütüphanesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu kapsamda bal üretiminin yoğun olduğu 6 farklı coğrafi bölgede bitki florası, yetiştirme alışkanlıkları, arı ırkları, coğrafi koşullar vb. kriterler dikkate alınarak çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu bölgelerdeki 18 ilde tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen 100 farklı işletmeden yapısal karakterizasyon ve kompozisyon tayini için bal örnekleri alınmıştır. Daha sonra örneklerin NMR cihazı ile analizleri yapılmıştır.
Mevcut anket çalışmasında olduğu gibi karakterizasyon ve kompozisyonun belirlenmesi için ülke genelinde üretilen ballardan maksimum düzeyde örnekler toplanarak bir veri havuzu oluşturulması amaçlanmaktadır.
NMR ile yapılan çalışmalar ile toplumsal miras niteliğindeki klasik eserlerin korunması ve bu eserlerin üretiminin devamının desteklenmesi amacıyla coğrafi köken analiz çalışmaları artırılacak ve daha fazla eser tescillenecektir. Yöntem gıda güvenliği için de kullanılacak.
